Theaterfestival | State of the Youth, door Aurelie Di Marino en State of the Union, door Wouter Hillaert
Het TheaterFestival vangt jaarlijks aan met feestelijke en kritische toespraken. Dit jaar viel de State of the Union te beurt aan hoofdredacteur van rekto:verso en recensent Wouter Hillaert. Jong tegengeluid komt van Aurelie Di Marino (Koekelbergse Alliantie van Knutselaars), voor de State of the Youth.
State of the Union
Dit jaar viel de State of the Union te beurt aan hoofdredacteur van rekto:verso en recensent Wouter Hillaert. Hij kreeg de eer te reflecteren op het kunstenveld en de zaken op scherp te stellen.
In zijn pleidoor roept Wouter Hillaert niet enkel theatermakers of culturele instellingen maar iedereen op om te radicaliseren en te vereningen!
"In tijden die radicaliseren kunnen we toch niet gewoon hetzelfde blijven doen? Dat voelt als koppig rechtdoor gaan terwijl de weg afbuigt of splitst. Het zal de muur zijn of het ravijn, maar niet de overleving. Radicaliseren dus, tegen de vergrijzing van de grote Status Quo. Ik heb het niet zozeer over de scène. Die fase hebben we gehad, die vrijheid is verworven, en het publiek tegen de haren strijken wordt steeds meer een loos gebaar. Als ik radicalisering zeg, gaat het me veeleer om onze organisaties. Er zijn goeie voorbeelden van. KVS die met bureau en al naar de wijken verhuist voor Tok Toc Knock, Extra City die een horizontaal personeelsmodel wil introduceren, Theater Zuidplein in Rotterdam dat zich dankzij een radicale keuze voor coprogrammatie transformeerde van een leeglopend theatertje tot een levendig cultuurhuis. Innovatie is meer dan digitalisering en aanvullende financiering.
Wat we nodig hebben, is een tweede Vlaamse Golf: één van onze instellingen. Kunnen we ook onze organisatie niet gaan zien als een artistieke daad, in plaats van als een faciliterend bedrijf? Geef de sleutel in de zomer aan een bende jonge urban artists, en zie wat er gebeurt. Maak van je festival een tijdelijk vluchtelingenkamp. Dien over vijf jaar één subsidiedossier in met de hele sector, ik meen het. Laat alleen mensen in uw voorstelling toe als ze in duo komen met iemand van een andere huidskleur. Programmeer een jaar lang alleen maar alternatieve nieuwsuitzendingen. Vervang uw seizoensbrochure door een transitiegids, en uw tickets door bio-selders. Waar is de naïviteit? Waar is de fantasie? Als radicaliseren niet lukt, begin dan al met meer fun, meer joie de vivre! Waar we nood aan hebben, is geen volgend oKo-overleg, maar een groot voetbaltoernooi. Iedereen krijgt een goal die zo groot is als zijn subsidiebedrag, en alleen directeurs en vrouwelijke medewerkers mogen scoren. Of we ontvoeren de minister, lijkt me spannend. "
"In deze radicale tijden ligt onze eenheid niet langer in onze onafhankelijkheid, maar ligt onze onafhankelijkheid in de eenheid. Alleen samen gaan we het redden. Waar zijn onze eigen plannen voor ons cultuurbeleid? Hoe dromen we zelf ons landschap? Waar gaan we samen een vuist voor maken, in plaats van elk apart ons eigen vingertje op te steken bij het kabinet? U weze welkom op ons tweede Cultuurparlement van de Lage Landen, op 4 september in Amsterdam. Dát is waar we radicaal in moeten worden. Niet langer in onze vrijheid, maar in onze verbinding. Dus steek uw ego’s in uw gat, ontsla die kleine politieker in uw oor en ga eens echt aan politiek doen. En dat bedoel ik in de meest brede zin: ‘verantwoordelijkheid opnemen voor hoe de bestaande orde anders kan.’ Niet alleen als droevige nachtegalen in elk ons kooitje, maar als een vrije zwerm zwaluwen in de buitenlucht. Als een unie."
Lees hier zijn volledige toespraak >>>
De oproep van Wouter Hillaert kon op veel applaus rekenen, maar lokt ook heel wat tegenreacties uit:
- Erwin Jans: Over theater, radicalisering en vadermoord. Een repliek op Wouter Hillaert,dewereldmorgen.be, 29/08/16 >>>
- Jan Fabre: Een kunstenaar is geen straathoekwerker, destandaard.be, 30/08/16 >>>
- Rudi Laermans: Is een eco-theaterstuk dan altijd een geslaagd kunstwerk?, destandaard.be, 29/08/16 >>>
En ook op de tegenreacties kwam opnieuw een reactie door de "jonge generatie", die probeert het pleidooi van Wouter Hillaerts te contextualiseren en te plaatsen in de huidige context zonder kritiek te geven op individuele kunstenaars uit de jaren '80. De opinie komt van de hand van Dries Douibi en CharLotte De Somviele.
State of the Youth
Jong tegengeluid kwam van Aurelie Di Marino (Koekelbergse Alliantie van Knutselaars). Zij neemt deState of the Youth voor haar rekening. Ze roept kunstenaars, instellingen en het beleid op om cultuur niet meer te zien als een consumptiemiddel, maar als een investering in ontwikkeling en duurzaamheid en een middel om onze samenleving in vraag te stellen en terug in contact te komen met onze humane kant.
"Er is een bewustzijn dat groeit. Het was kleiner toen ikzelf klein was. En dat heeft niet alleen te maken met internationale terreur. Maar ook met het gevoel dat ik bijvoorbeeld met mijn gsm niet alleen in een mogelijke verbinding sta met iedereen die ik ermee kan bereiken, maar ook met al die mensen die in verschillende continenten van de wereld (Milton Friedman zou zeggen “samengewerkt hebben”, maar ik zeg) gewerkt hebben om die gsm te maken. En als de omstandigheden waarin dat gebeurd is niet de meest humane waren, dan kan ik me daar medeplichtig aan voelen. Het heeft ook te maken met het feit dat de planeet iets is geworden waar we samen zorg voor moeten dragen. En te midden van deze versplinterde realiteit waarin een gevoel van globale verbondenheid groeit, daarin proberen theatermakers tot niet-gangbare mythes te komen. Een vraag die ik mij soms stel is: Voor wie? Het is een vraag die zich makkelijker opdringt aan mij persoonlijk als ik buitenshuis aan het werk ben. Het is mij nog nooit overkomen, terwijl ik in een kunstenorganisatie aan het werk was dat iemand die voorbijliep kwam vragen: wat doen jullie hier eigenlijk? Als ge in een voormalige koekjesfabriek, waar er binnenkort –’t schijnt- een Colruyt komt, iets anders staat te doen dan koekjes te bakken of een Colruyt in te richten, dan kunt ge die vraag wel tegenkomen. En dan staat er iemand voor u. Wat moet ge dan met die mens die vraagt wat ge daar aan het doen zijt? Is het enige antwoord dat ik kan geven: “We zijn theater aan het maken. Bol het af. Kom terug als het af is. Dat is op die en die dagen. ’t Kost 25 euro. Maar in de prijs zit ook een macrobiotische walking dinner inbegrepen”? Verstaat die mens mij dan? Kan het werk dat ik doe iets betekenen voor de mensen met wie ik in dezelfde stad / wereld leef? Kan het meer zijn dan een cultuurproduct dat geconsumeerd kan worden door een minderheidsgroep van gespecialiseerde cultuurconsumenten? Anders gezegd: kan de cultuur die we bedrijven een populaire zijn? Misschien is het feest wel even belangrijk als de reflectie. Ik bedoel dan niet de megaparty. Maar het populaire feest dat theater kan zijn. Ik bedoel niet het massa-evenement, zoals Tomorrowland, waar substituutverbondenheid massaal verkocht wordt als een product. Ik heb het niet over massacultuur die massaal geconsumeerd kan worden, maar over een gebeuren dat dient om die net te bevragen en er iets tegenover te stellen. Zoiets als het carnaval toen het nog diende om de gevestigde orde collectief in vraag te stellen."
