De vraag 'hoe kan samenwerking ons handelen rond transitie en duurzaamheidsvraagstukken versterken?' was het startpunt voor een middag vol inspirerende voorbeelden, werktafels en concrete takeaways rond energie en duurzaamheid.
Tussen het betaalbaar houden van onze energierekening en bereiken van de algemene klimaatdoelstellingen - CO2-neutraal in 2050 - zit een complexe en verwarrende wereld van do's en don'ts. Hoe draag ik best bij aan de nodige transitie binnen de mogelijkheden die ik heb? Als burger, als organisatie, als netwerk, als stad...? Welke verantwoordelijkheid nemen wij op en wat heeft dat voor zin als anderen dit niet doet?
Naast het gesprek over ons eigen handelen, gingen we in op rol van de culturele sector in het klimaatvraagstuk. Hoe worden wij tot de ambassadeurs en katalysatoren die met name de politieke instanties zo graag in ons zien? Hoe krijgen we dit als sector gebolwerkt nu het water ons meer dan ooit aan de lippen staat? Het zijn vragen die we alleen niet kunnen oplossen, maar waar we door overleg, samenwerking en het delen van kennis en ervaring de krachten wel rond kunnen bundelen en ons handelen beter kunnen coördineren.
Presentaties
- Un Plan Air Climat Energie pour Bruxelles: het Klimaatplan Brussels Gewest door Nicolas Raimondi, Klimaatadviseur kabinet Alain Maron, minister van Klimaattransitie Brusselse regering.
- SunSud >>> Presentatie door Sofie Van Bruystegem, projectcoördinator SunSud voor City Mine(d) & Lionel Delchambre, projectcoördinator brupower
De urbane pioniers van City Mine(d) lanceerden in 2018 het project La Pile, waarin zij de ruimte voor agency van burgers in de sector van elektriciteit onderzochten. Dit resulteerde in 2022 in SunSud, een project in partnerschap met Foyer du Sud, Energie Commune en Leefmilieu Brussel dat maatschappelijke en ecologische kwesties met elkaar verzoent, door samen met de huurders in St Gillis het eerste Brusselse project realiseren waarin zonnestroom in een sociale woonblok wordt gedeeld.
- Korte presentaties door o.a. Finn Van Dinter & Ruben Arnaerts (Pulse), Iris Vande Walle (Commons Lab), Frédéric Delvigne (Event Change / Pastoo), Kelly Timperman (Bruxeo), Paul Vanderstraeten/ Barbara Goffin (Confluences/ Donut Brussels)
Thema's werktafels
1. De rol van een netwerk in klimaat transitie
Wat als wij ons handelen ihkv de klimaattransitie als een common zouden beschouwen? Met de klimaatdoelstellingen als verbindende factor? Een plek om onze acties en inspanningen te bundelen, met elkaar uit te wisselen en van elkaar te leren? Om samen te groeien naar een krachtige, toekomstgericht, transversale community?
Een netwerk is nodig, zowel een concrete invulling (denk aan materialenbank) als een plek om abstracte kennis te bundelen en verdelen. Het netwerk als basis. Eerst moeten beleidsaanbevelingen moeten landen, bijvoorbeeld in een memorandum ondersteund door een netwerk. Maar wie faciliteert dat netwerk en hoe wordt dat dagdagelijks beheerd? Enkele notities uit de werkgroep:
- Wat hebben een realistisch plan nodig om mee naar de politiek te stappen en een traject op te starten dat de Brusselse cultuur ondersteunt. Het momentum van de verkiezingen moeten we aangrijpen: we mogen van de lokale overheid eisen dat ze tools en kennis ontsluiten, en van de overheid verlangen dat ze de Brusselse cultuur ontzorgen.
- Quick win kan liggen in een vertaling van goede praktijken en tools (met Pastoo): kennisuitwisseling over de taalgrens noodzakelijk om goede praktijken te vertalen en zo te ontsluiten in beide richtingen.
Partners aan deze tafel:
2. Energie crisis: concrete handvaten
Tijd om het energieverbruik grondig aan te pakken? Bruxeo, de Brusselse Federatie voor de non profit, heeft de opdracht de sector in de klimaattransitie te begeleiden. Ze bieden hands-on begeleiding, vorming en praktische tools aan die voor iedere in Brussel gevestigde vzw open staan. Kelly Timperman (Bruxeo) vertelde er meer over en nodigde de aanwezigen uit om hun ervaringen te delen.
3. Het Donut-model in Brussel
De Donut-theorie van econome Kate Raworth verbeeldt de grenzen die we vandaag moeten respecteren: die van het sociale fundament en het ecologische plafond, waartussen de leefbare ruimte van onze samenlevingen valt.
Het Brussels Donut-team van de vzw Confluences biedt zijn expertise aan bedrijven en organisaties van elke omvang, alsook aan overheden die hun sociale en ecologische impact willen verbeteren, zowel lokaal als wereldwijd. Paul Vanderstraeten en Barbara Goffin geven inzicht in de principes van de Donut theorie en de praktische toolbox die werd ontwikkelt. Een optimistische, holistische, hands on aanpak, die de complexiteit van het macro-verhaal vertaalt naar micro-niveau en en inspireert tot onmiddellijk handelen.
4. Courage to change
Aan beleidsadviezen op het gebied van klimaat transitie geen gebrek. Velen wijzen hier op de culturele sector en de rol die zij hierin op te nemen heeft als verhalen verteller, rolmodel, ambassadeur en katalysator. Wat hebben wij als sector nodig om aan deze rol te voldoen?
Een moment van zowel introspectie (wat kunnen we zelf met de middelen die we hebben?) als ook het moment om samen na te denken over een heldere boodschap naar de politiek: nemen we de vraag serieus, moet hiervoor ook beleidsaandacht komen. Een gesprek onder peers over het opnemen van verantwoordelijkheid.
Verschillende plannen en rapporten:
- Klimaatplan Hoofdstedelijk Gewest
- Klimaatplan Stad Brussel
- Stormy Times [PDF beschikbaar in Nederlands, Frans en Engels]
- Where to Land (PDF beschikbaar in Frans en Engels]
- Beleidsaanbevelingen Pulse Transitienetwerk aan Vlaamse Overheid (alleen in het NL)
